Λαφύστιο

Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 270 μ., 422 κάτ.) στην πρώην επαρχία Λεβαδείας του νομού Βοιωτίας. Βρίσκεται στα Α της Λιβαδειάς. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Λεβαδέων. Μέχρι το 1928 ονομαζόταν Γρανίτσα, ενώ μέχρι το 1940 Λοφύστιο. Με την ίδια ονομασία υπάρχει ηφαιστειογενές βουνό στη Βοιωτία, που έχει θερμές πηγές στους πρόποδές του. Στο βουνό αυτό βρισκόταν στα αρχαία χρόνια το λατρευτικό άγαλμα όπου οδηγήθηκαν ο Φρίξος και η Έλλη (παιδιά της Νεφέλης) για να θυσιαστούν, όμως σώθηκαν από το χρυσόμαλλο κριάρι το οποίο τους μετέφερε έως την Κολχίδα. Μπροστά στο άγαλμα αυτό υπήρχε ιερό του Δία (Λαφύστιος) καθώς και το Χαροπείο σπήλαιο, αφιερωμένο στον Ηρακλή, ο οποίος είχε έρθει εκεί από τον Άδη μεταφέροντας τον Κέρβερο. Το Λ. ονομάζεται σήμερα βουνό της Γρανίτσας.